Рубрика «Экспонат недели»
- В рамках празднования 100-летия СССР, мы продолжаем нашу рубрику "Экспонат недели", где напомним своим подписчикам о предметах советского быта #Pro100СССР
И сегодня мы вам напомним о всеми нами любимом советском дуэте - авоське и молочной бутылке!
Пастеризованное молоко в бутылках впервые в России было выпущено в 1899 году усилиями русских купцов и промышленников – братьев Владимира и Николая Бландовых, но тара приживалась с трудом.
В исторических хрониках пишется, что в 20-х годах прошлого века кефир и молоко выпускались в стеклянных бутылках на юге России и на Кавказе, но широкое распространение стеклянная тара получила примерно в начала 1960-х годов.
ГОСТ 15844-80 регулировал производство молочной стеклянной тары в СССР. Однако в некоторых республиках Союза действовали и свои стандарты.
В СССР большинство молочных продуктов закрывалось фольгой.
Довоенные бутылки имели надпись: «Наркомпищепром СССР. Главмолоко». В литровых бутылках продавалось почти исключительно молоко, а в пол-литровых и другие молочные продукты, при этом для быстрой ориентации использовались крышки из фольги разного цвета:
- серебристая для молока;
- зелёная для кефира;
- золотистая для ряженки и т.д.
А теперь поговорим об авоське: название "авоська" придумал писатель Владимир Поляков. Он был автором популярной сценки, которую исполнял комик Аркадий Райкин в 1935 году. В эстрадном номере он изображал мужичка, держащего эту сумку: "...А это авоська. Авось-ка я что-нибудь в ней принесу..." – шутил юморист.
Массовое производство авосек началось в 30-х годах XX века. Авоська представляла собой сплетенную из крепких нитей сумку в виде сетки с ячейками. Классическая конфигурация сетки – плетение 14 рядов по 24 ячейки. В сложенном виде сетка практически не занимала места, при этом могла выдержать груз весом до 70 килограммов.
Единственным минусом сумки была прозрачность – через нее проглядывали все продукты, купленные в магазине или на рынке. А носили в сетке, помимо продуктов, практически все: книги из библиотеки, стеклотару, мячи. Впоследствии находчивые советские люди стали использовать сетки не только по прямому назначению: в них хранили чеснок и лук, подвешивая на стены, а зимой вывешивали в них скоропортящиеся продукты за окно, ведь холодильники в СССР не отличались большой вместительностью. Кроме того, авоську использовали вместо баскетбольной корзины, а мужчины приспособили ее для ловли раков.
- СССРның 100 еллыгын бәйрәм итү кысаларында без "атна экспонаты" рубрикасын дәвам итәбез, анда без үз шәкертләребезгә #Рго100ссрның совет көнкүреше предметлары турында искә төшерәбез
Бүген без сезгә яраткан совет Авоська һәм сөт шешәсе дуэтын искә төшерербез!
Шешәләрдә пастеризацияләнгән сөт Россиядә беренче тапкыр 1899 елда рус сәүдәгәрләре һәм сәнәгатьчеләре – бертуган Владимир һәм Николай Бландовлар тырышлыгы белән чыгарыла, ләкин тара авырлык белән үсеп китә.
Тарихи елъязмаларда әйтелгәнчә, узган гасырның 20 нче елларында кефир һәм сөт Россиянең көньягында һәм Кавказда пыяла шешәләрдә җитештерелгән, ләкин пыяла савытлар 1960-нчы еллар башында киң таралган.
ГОСТ 15844-80 СССРда сөт пыяла савытлары җитештерүне көйли. Ләкин, Союзның кайбер Республикаларында үз стандартлары да бар иде.
СССРда күпчелек сөт продуктлары фольга белән ябылды.
Сугышка кадәрге шешәләрдә: «СССР Наркомпищепром. Главмолоко». Литрлы шешәләрдә сөт кенә диярлек, ярты литрлы һәм башка сөт продуктлары сатылган, шул ук вакытта фольга капкалары тиз юнәлеш бирү өчен төрле төстә кулланылган:
- сөт өчен көмеш;
- кефир өчен Яшел;
- ряженка һ. б. өчен алтын.
Ә хәзер Авоська турында сөйләшик: язучы Владимир Поляков "авоська" исемен уйлап тапкан. Ул 1935-нче елда комик Аркадий Райкин башкарган популяр күренешнең авторы иде. Эстрада номерында ул бу сумканы тоткан кешене сурәтләде:"...Бу авоська. Авось-мин анда берәр нәрсә алып килермен..."- дип шаяртты көлкеле кеше.
Авосекларны күпләп җитештерү XX гасырның 30нчы елларында башланган. Авоська гыйбарәт сплетенную бер нык җепләр сумка рәвешендә сетка белән ячейками. Классик челтәр конфигурациясе-14 рәт 24 күзәнәк. Катлаулы формада сетка урын алып тормый диярлек, шул ук вакытта 70 килограммга кадәр авырлыктагы йөкне дә түзә ала.
Капчыкның бердәнбер тискәре ягы ачыклык иде-аның аша кибеттә яки базарда сатып алынган барлык продуктлар күренде. Ә сеткада, продуктлардан тыш, барысы да диярлек: китапханәдән китаплар, пыяла савыт, туплар кигәннәр. Соңыннан, тапкыр совет кешеләре челтәрләрне турыдан-туры билгеләнештә генә кулланмый: аларда сарымсак һәм суган саклана, диварларга асыла, ә кышын тиз бозыла торган ризыкларны тәрәзә өчен элеп куялар, чөнки СССРдагы суыткычлар зур сыйдырышлылыгы белән аерылып тормый. Моннан тыш, Авоська баскетбол кәрзине урынына кулланылды, ирләр аны яман шеш авыруы өчен көйләделәр.
